رسانه تصویری تحلیلی بهمن، گروه سیاست-محمد دائی رضایی: پس از چهارده سال دوباره کرباسچی با «هم میهن» به دکه ها بازگشته است. روزنامه هم میهن از شنبه 11 تیر ماه سال جاری کار خود را برای سومین بار با مدیر مسئولی غلامحسین کرباسچی آغاز کرد. این روزنامه سابقه دو دوره انتشار، توقیف و رفع توقیف را در کارنامه خود دارد.
هم‌میهن اولین بار در سال ۱۳۷۸ منتشر و پس از مدتی توقیف شد. برای بار دوم در تاریخ ۱۳۸۶ با سردبیری محمد قوچانی منتشر شد که پس از ۴۰ شماره توسط دادستانی تهران (سعید مرتضوی) توقیف شد.
این بار و در دوره سوم، محمد جواد روح سردبیری این روزنامه را برعهده گرفته است و نام عباس عبدی و احمد زید آبادی به عنوان شورای مشاوران این روزنامه آورده شده است. این روزنامه قرار است در دوبخش مکتوب و آنلاین به فعالیت خود ادامه دهد که سردبیر بخش آنلاین آن افشین امیر شاهی است.
غلامحسین کرباسچی در دادگاه
مدیر مسئولی نام‌آشنا و رسانه‌بلد
نام غلامحسین کرباسچی را کمتر کسی است که نشنیده باشد؛ به خصوص دادگاه تخلفات او در شهرداری (سال ۱۳۷۷) که با قضاوت محسنی اژه‌ای انجام شد، در گوشه ذهن اکثر افراد باقی مانده است.
کرباسچی در دوره‌ی نه ساله ای (۱۳۶۸ تا ۱۳۷۷) که در شهرداری تهران بود، نشان داد که مقوله پشتیبانی رسانه و هدایت افکار عمومی را به خوبی فهمیده است. وی فرهنگسراها، موسسه همشهری، روزنامه همشهری و ویژه نامه‌های زیادی که وابسته به آن بودند را در دوره تصدی شهرداری تهران و با صاحب امتیازی شهرداری، ایجاد کرد.
اولین شماره روزنامه همشهری در ۲۴ آذر سال ۱۳۷۱ منتشر شد. همشهری از همان ابتدا و در دوره‌ای که تمامی روزنامه‌ها سیاه و سفید به چاپ می رسیدند، با ظاهری جذاب و تمام رنگی منتشر می شد و توانسته بود تا بهمن سال ۱۳۷۵ تیراژ خود را به ۴۰۰ هزار نسخه در روز برساند.
هدف کرباسچی از انتشار روزنامه همشهری در اوایل دهه ۷۰ آن بود که این روزنامه را به نهاد تبلیغی اقدامات شهرداری مبدل سازد و دیدگاه تکنوکراتیک حزب سازندگی را با هدف فاصله گرفتن از فضای اول انقلاب، در میان جامعه برجسته کند.
پس از همشهری و بعد از محاکمه کرباسچی، وی به سراغ تأسیس روزنامه هم میهن رفت. این مسئله نشان داد وی نمی‌تواند از فضای رسانه، حتی در دوره محکومیت زندان، دور بماند. این بار و در آستانه انتخابات مجلس ششم روزنامه هم میهن را به سخنگوی غیر رسمی حزب کارگزاران سازندگی که خودش دبیرکل آن بود مبدل کرد. نتیجه این قدرت رسانه را می توان در انتخاب سید محمد خاتمی در سال ۱۳۷۶ و پیروزی جریان چپ در انتخابات مجلس ششم دید. آغاز به کار مجدد این روزنامه در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم هم بی ارتباط با انتخابات آتی مجلس نیست. گفته می شود حامی مالی هفته نامه های مهر‌نامه، صدا و آسمان نیز غلامحسین کرباسچی بوده است.
صفحه نخست اولین شماره روزنامه هم‌میهن در دوره سوم
دست‌رد قوچانی به سینه کرباسچی
گفته می‌شد که قوچانی سردبیر هم‌میهن خواهد بود. کرباسچی هم در گفتگو با اعتماد از پیشنهاد سردبیری به او خبر داده بود اما قوچانی آگاهی‌نو را رها نکرد و شاید ترجیح داد تا وارد دعوای سیاسی درون حزبی نشود.
در نهایت هم‌میهن جدید، محمد جواد روح را در قامت سردبیری نشانده. او در رسانه های مختلفی زیر نظر محمد قوچانی تجربه کسب کرده است. محمد جواد روح در هفته نامه صدا نیز پس از آنکه محمد قوچانی، سعید لیلاژ و اکبر منتجبی سردبیری این هفته نامه را رها کردند، سردبیری آن را برعهده گرفت.
پس از محمد قوچانی و اکبر منتجبی، فروش هفته نامه صدا کاهش پیدا کرد. کرباسچی هم که روزنامه سازندگی را روی دکه‌ها داشت اقدام به تعطیلی هفته نامه صدا کرد. پس از دو ماه تعطیلی محسن میردامادی که عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت است، انتشار آن را برعهده گرفت و سردبیری این هفته نامه تعطیل را به محمد جواد روح سپرد. وی سال 1397 سردبیر هفته نامه صدا شد.
توقیف صدا به سردبیری روح
در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸آمریکا به طور رسمی از برجام خارج شد. دو روز پس از این تاریخ در ۲۰ اردیبهشت، نشریه صدا با تصویری از ناوگان دریایی و هوایی آمریکا، «دو راهی جنگ و صلح» را تیتر کرد. صدا در اوج تنش بین ایران و غرب بعد از فروپاشی برجام، عملاً در پازل جنگ روانی آمریکا بازی کرد. در این شماره از مذاکره با آمریکا و پذیرش شروط سیزده گانه استعماری ترامپ حمایت کرد. همین شماره منجر به توقیف هفته نامه صدا شد. روح میخواست با کاسبی ترس از جنگ، ایران را مجاب به مذاکره با آمریکا کند. گذشت زمان نشان داد که نه جنگ و نه مذاکره خفت بار راه حل خروج از بحران نبود.
صفحه اول هفته نامه صدا پس از خروج امریکا از برجام به سردبیری جواد روح
هم میهن زایده شکاف در کارگزاران سازندگی
روزنامه هم میهن از دل یک شکاف عمیق زاده شده است. اختلافات کرباسچی و مرعشی، به گفته روزنامه شرق از آبان ۹۸ شروع شد. انتخابات سال ۱۴۰۰ اختلافات میان اعضای کارگزاران را تشدید کرد. در این انتخابات کرباسچی معتقد به حمایت از «علی لاریجانی» و پس از آن «عبدالناصر همتی» در انتخابات بود اما مرعشی و برخی دیگر از اعضای کارگزاران مخالف نظر وی بودند.
برخی از اعضای ارشد حزب کارگزاران سازندگی مدعی هستند که بارها میان کرباسچی و دیگر اعضای ارشد حزب کارگزارن سازندگی درگیری لفظی پیش آمده است. در نهایت این درگیری ها منجر به برکناری کرباسچی از دبیرکلی حزب شد. با این وجود اعضای کارگزاران ترجیح دادند به طور کامل کرباسچی را کنار نگذارند و از وی با عنوان سمبلیک رئیس کمیته سیاسی حزب استفاده کنند.
تصویری از تحریریه سازندگی روی صفحه یک این روزنامه
اختلافات میان مرعشی و کرباسچی به حدی گسترده شد که کرباسچی در گفتگو با ایسنا در سال ۱۴۰۰، جریان اصلاحات را جریانی روی هوا توصیف کرد. بلافاصله مرعشی به این مصاحبه واکنش نشان داد. او به کرباسچی گوشزد کرد که اختلافات داخلی را باید در کمیته سیاسی حزب کارگزاران مطرح کند نه در فضای رسانه ای.
کرباسچی در تاریخ ۱۹ آبان سال گذشته از سمت دبیرکلی حزب کارگزاران سازندگی بعد از ۲۵ سال کنار گذاشته شد و حسین مرعشی جایگزین وی شد. گفته می شود این مسئله با دلخوری کرباسچی همراه بوده است. دقیقاً یک روز پس از این تغییر، کرباسچی در اینیستاگرام خود خبر از توقف انتشار روزنامه سازندگی داد. وی در اینیستاگرام خود دلایل این توقف را به «عدم وجود کاغذ، بدهی سنگین، عدم همراهی و احیاناً مخالفت ارکان حزب با چاپ روزنامه و استعفای سردبیر» ربط داده بود.
پست اینستاگرامی کرباسچی در خصوص تعطیلی روزنامه سازندگی
او در همین پست نیز به عدم همراهی ارکان حزب اشاره داشت. با این وجود یکی از خبرنگاران سابق روزنامه سازندگی ، دلیل اصلی عدم چاپ روزنامه سازندگی را برکناری کرباسچی از دبیرکلی حزب دانسته بود. وی مدعی بود که کرباسچی دیگر حاضر نیست با هزینه شخصی برای حزبی که دیگر دبیرکل آن نیست، روزنامه چاپ کند. بنابراین کرباسچی که زیست او به فضای رسانه ای گره خورده است، به سمت انتشار روزنامه قدیمی خود یعنی هم میهن رفت.
واگرایی در آغاز؟
همکاری کرباسچی با جواد روح کمی باعث تعجب است. مدیرمسئول هم‌میهن فردی با گرایشات راست و طرفدار بازار آزاد و از نسل تکنوکرات‌های قدیمی است که در فضای سیاسی جزو طیف میانه‌رو محسوب می‌شود و موافق فعالیت سیاسی در چارچوب نظام و ارتباط با حاکمیت است. اما روح گرایش سیاسی نزدیک به حزب اتحاد ملت دارد که در اقتصاد در مقابل کارگزارن سازندگی تعریف می‌شود و دموکراسی‌خواهی افراطی‌شان معمولا آنها را در چالش با حاکمیت قرار داده است.
باید منتظر ماند و دید آیا هم‌میهن در مجموع دیدگاه میانه‌رو کرباسچی را نمایندگی خواهد کرد یا بر پاشنه رادیکالیسم جناح چپ اصلاحات خواهد چرخید و آیا جواد روح، دور جدید این روزنامه را هم به سرنوشت صدا و دو دوره قبلی هم‌میهن دچار خواهد کرد یا خیر.
|انتهای پیام|
